Câu thành ngữ “Tháng Giêng rét đài, tháng hai rét lộc, còn tháng Ba rét nàng Bân” đã không còn quá xa lạ với mỗi người Việt khi nói về hiện tượng thời tiết đặc biệt tại các tỉnh miền Bắc trong giai đoạn đầu năm. Vậy rét nàng Bân là gì và rét nàng Bân kéo dài bao lâu? Dưới đây sẽ là những lý giải xung quanh hiện tượng rét bất thường trước khi bước vào mùa nóng, hãy cùng chú ý theo dõi nhé.
Rét nàng Bân là gì?
Rét nàng Bân 2023 vào ngày nào? Rét nàng Bân là đợt rét thường rơi vào giai đoạn cuối tháng 3 đến đầu tháng 5 dương lịch. Đây thực chất là đợt rét muộn do sự ảnh hưởng của không khí lạnh từ phía Bắc tràn về vào cuối tháng 3, thậm chí tháng 4 dương lịch, khi thời tiết đã ấm lên khá nhiều, tưởng như đã đến mùa hè.
Thậm chí là đã có những bài thơ rét nàng Bân nói về sự lạnh lẽo và cô đơn trong khoảng thời gian này. Để hiểu được ý nghĩa rét nàng Bân như thế nào, chúng mình sẽ bật mí ngay ở phần tiếp theo của bài viết.
Sự tích rét nàng Bân
Theo truyền thuyết dân gian, nàng Bân là một trong số các con gái của Ngọc Hoàng. Khác với nhiều chị em của mình, nàng Bân khá chậm chạp và có phần vụng về. Chồng nàng Bân cũng là một người trong thế giới nhà trời, nàng yêu chồng lắm. Thấy mùa rét đã đến, nàng mới may cho chồng một cái áo ngự hàn. Nhưng vì nàng vụng về quá, nên mới đến nỗi trời đã sắp sang xuân rồi mà chỉ mới may trọn được đôi cổ tay, dù vậy nàng Bân vẫn không nản chí.
Nàng may mãi qua tháng Giêng rồi đến hết tháng Hai, cho tới khi áo may xong thì lại vừa lúc trời hết rét. nàng Bân rất buồn. Thấy con gái có vẻ âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Biết được lý do, Ngọc Hoàng cảm động nên làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng có thể mặc thử áo. Từ đó thành lệ, hằng năm vào tầm tháng Ba m lịch tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã sắp tới nhưng có lúc tự nhiên thời tiết rét lại mấy hôm, người ta gọi là rét nàng Bân.
Rét nàng Bân kéo dài bao lâu?
Kiểu thời tiết đặc trưng của rét nàng Bân thường có kèm theo mưa nhỏ, mưa phùn do khối không khí lạnh cuối mùa không chỉ từ Bắc xuống Nam mà còn hơi lệch về phía Đông qua vịnh Bắc Bộ nên sẽ đưa cả hơi nước từ biển vào.
Thời gian này, nhiệt độ có thể giảm từ 5 đến 8 độ C, khiến nhiệt độ trung bình phải giảm xuống dưới 20 độ C. Ngoài ra, ở một số nơi có thể sẽ có mưa rào và dông mạnh, trong cơn dông xảy ra tố lốc, có cả mưa đá và gió giật mạnh.
Trên thực tế, rét nàng Bân không phải là một đợt rét đậm, giống như nhiều đợt rét trong mùa đông. Tuy nhiên do mức nhiệt chung của cả khu vực đã ấm lên khá nhiều so với giai đoạn tháng 12, nên người ta thường sẽ cảm thấy rất lạnh là vì thế.
Do sự biến đổi của khí hậu trong nhiều năm nay tại Việt Nam nói riêng, trên thế giới nói chung, nên đợt rét nàng Bân không phải năm nào cũng xuất hiện, nhưng có năm lại xảy ra tới vài đợt, mỗi đợt kéo dài đến vài ba ngày.
Cụ thể thì theo thống kê của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, những năm gần đây tần suất xuất hiện các đợt rét trong thời gian này chỉ khoảng 30%. Trung bình thì cứ 10 năm có khoảng 3 lần xảy ra hiện tượng rét nàng Bân. Sự nóng lên của Trái Đất, hiện tượng El Nino kéo dài, hiệu ứng đô thị hóa là những nguyên nhân có thể đưa ra để lý giải cho sự thay đổi này.
Tại Việt Nam, rét nàng Bân có một số ảnh hưởng nhất định đến sản xuất nông nghiệp vì thời điểm xuất hiện rét, cây trồng, nhất là với cây lúa đang làm đòng, nền nhiệt độ thấp sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thông thường của cây lúa, ảnh hưởng đến năng suất lúa.
Ngoài ra, khi trời trở rét đột ngột sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của người già và trẻ nhỏ do cơ thể chưa kịp thích ứng. Vì thế, dân gian mới có câu: “Rét tháng Ba, bà già chết cóng”.
Trên đây là những giới thiệu về rét nàng Bân là gì và rét nàng Bân kéo dài bao lâu nhằm giúp quý độc giả hiểu hơn về hiện tượng thời tiết đặc trưng của miền Bắc. Chúc các bạn có thể chuẩn bị thật nhiều sức khỏe để vượt qua đợt rét cuối cùng này nhé.
