Trong cuộc sống chúng ta vẫn luôn không ngừng phấn đấu, hoàn thiện bản thân để hành động vì mục đích chân lý. Vậy thực chất chân lý là gì? Ý nghĩa của chân lý là gì?
Contents
Chân lý là gì?
Trong phạm vi lý luận nhận thức của chủ nghĩa Mác – Lênin thì chân lý được định nghĩa như sau: “Chân lý là dùng để chỉ những tri thức có nội dung phù hợp với thực tế khách quan; sự phù hợp đó đã được kiểm tra và chứng minh bởi thực tiễn”.
Chân lý được phản ánh đúng thông qua các nhận thức của con người. Bởi nếu như chỉ là hiện thực khách quan mà không có sự tư duy của con người thì nó vẫn mãi là hiện thực khách quan. Sau khi được con người phản ánh lại bằng lời nói, triết lý hoặc là các quy luật thì nó mới có thể trở thành chân lý và được mọi người biết đến. Chân lý ở đây cũng không phải thuộc về số đông, thuộc về nhiều người thừa nhận hay là được người giàu có thừa nhận…
Ví dụ về chân lý: Trước đây con người chỉ biết đến mặt trời giống như là một quy luật hằng ngày và không hề biết rõ vật thể nào đang xoay quanh vật thể nào. Tuy nhiên sau khi tìm hiểu và quan sát thì chúng ta nhận ra rằng trái đất đang xoay quanh mặt trời chính là chân lý.
Tính chất của chân lý là gì?
Tính khách quan
Tính khách quan của chân lý là nói đến tính phù hợp giữa tri thức và thực tại khách quan chứ nó không phụ thuộc vào ý chí chủ quan.
Ví dụ: Quan niệm “trái đất có hình cầu chứ không phải hình vuông” là phù hợp với thực tế khách quan. Điều này không hề phụ thuộc vào quan niệm truyền thống đã từng có từ hàng nghìn năm trước đó là “trái đất có hình vuông”.
Tính cụ thể
Tính cụ thể của chân lý tức là đang nói đến tính có điều kiện của mỗi tri thức. Nó phản ánh sự vật, hiện tượng trong các điều kiện xác định không gian, thời gian hay qua các góc độ phản ánh….
Ví dụ như mọi phát biểu định lý trong các nghiên cứu khoa học thì đều có kèm theo đó là các điều kiện xác định nhằm đảm bảo tính chính xác của nó:
– Trong giới hạn của một mặt phẳng thì tổng các góc trong của một tam giác chính là 2 góc vuông.
– Nước sôi ở 100°C với điều kiện là nước nguyên chất và áp suất 1 atmotphe.
Tính tương đối và tính tuyệt đối
Tính tương đối và tính tuyệt đối của chân lý ở đây là nói đến việc mỗi chân lý chỉ tuyệt đối đúng trong một giới hạn nhất định; còn ở ngoài giới hạn đó thì nó có thể không còn đúng nữa.
Mặt khác, mỗi một chân lý trong điều kiện xác định thì chỉ mới phản ánh được một phần của thực tại khách quan.
Ví dụ: Trong giới hạn mặt phẳng với độ cong bằng 0 thì ta có tổng các góc trong của tam giác tuyệt đối bằng 2 góc vuông (tức là 180 độ) – đây chính là tính tuyệt đối. Tuy nhiên nếu như điều kiện đó thay đổi, tức là có độ cong khác 0 thì định lý này sẽ không còn đúng nữa – đây chính là tính tương đối.
Vai trò của chân lý trong cuộc sống
Để sinh tồn và phát triển thì con người chúng ta cần phải tiến hành những hoạt động thực tiễn. Đó chính là các hoạt động giúp chúng ta cải biến môi trường tự nhiên và xã hội. Đồng thời cũng qua đó con người có thể thực hiện được một cách tự giác hoặc không tự giác quá trình hoàn thiện, phát triển chính mình.
Chính quá trình này đã làm phát sinh cũng như phát triển các hoạt động liên quan đến nhận thức của con người. Tuy nhiên hoạt động thực tiễn chỉ có thể thành công và đạt hiệu quả khi mà con người vận dụng được những tri thức đúng đắn về thực tế khách quan vào trọng chính hoạt động thực tiễn của bản thân mình. Vì vậy mà chân lý là một trong những điều kiện tiên quyết đảm bảo sự thành công cũng như tính hiệu quả trong hoạt động thực tiễn.
Mối quan hệ giữa chân lý cùng với hoạt động thực tiễn đó chính là mối quan hệ biện chứng; trong quá trình vận động và phát triển của cả chân lý lẫn thực tiễn. Tức là chân lý phát triển nhờ vào thực tiễn và thực tiễn phát triển nhờ vào sự vận dụng đúng đắn của chân lý mà con người đã đạt được trong chính hoạt động thực tiễn.
Quan hệ biện chứng về mối quan hệ giữa chân lý cùng với thực tiễn đòi hỏi trong hoạt động nhận thức của con người cần phải xuất phát từ chính thực tiễn để đạt được chân lý; phải coi chân lý cũng là một quá trình. Đồng thời chúng ta cần phải thường xuyên, tự giác vận dụng chân lý vào trong hoạt động thực tiễn để phát triển thực tiễn cũng như là nâng cao hiệu quả hoạt động cải tiến giới tự nhiên và xã hội.
Coi trọng tri thức khoa học; tích cực vận dụng nó một cách sáng tạo vào trong các hoạt động kinh tế – xã hội. Nó không chỉ giúp nâng cao hiệu quả của những hoạt động đó về thực chất mà nó còn phát huy vai trò của chân lý khoa học trong thực tiễn hiện nay.
Ý nghĩa của chân lý là gì?
Chân lý đóng vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống khoa học, xã hội cũng như là đối với cá nhân mỗi người. Cụ thể:
- Chân lý hỗ trợ con người thực hiện các hoạt động thành công, hiệu quả
Chân lý là những điều đúng đắn và phù hợp với thực tiễn. Do đó mà con người có thể ứng dụng những chân lý đó vào trong những lĩnh vực của cuộc sống. Đây cũng chính là chìa khóa giúp chúng ta dễ đạt được thành công và sự hiệu quả cao hơn.
- Chân lý giúp phát triển thực tiễn
Chân lý và thực tiễn luôn gắn liền với nhau. Giữa 2 khái niệm này có sự liên kết chặt chẽ với nhau. Vì thế mà chân lý phát triển nhờ vào thực tiễn và ngược lại. Muốn thúc đẩy thực tiễn phát triển tích cực theo thời gian thì không thể bỏ qua yếu tố chân lý.
- Chân lý là cốt lõi phát triển tri thức, nhân cách của con người
Nếu như thái độ và hành vi của con người được xây dựng dựa trên chân lý thì tri thức và nhân cách của họ cũng sẽ được phát triển theo hướng tích cực. Tất nhiên, điều này còn tùy thuộc vào mức độ vận dụng của mỗi người.
Tiêu chuẩn của chân lý là gì?
Tri thức của con người chính là kết quả của quá trình nhận thức. Tri thức đó có thể phản ánh đúng cũng có thể là không đúng hiện thực khách quan. Tri thức không thể kiểm tra được; cũng không thể lấy sự hiển nhiên hoặc sự đồng ý của số đông để kiểm tra ra sự đúng – sai của tri thức.
Thực tiễn sẽ giúp cho chúng ta kiểm tra được chân lý; bác bỏ đi những sai lầm. Bởi thực tiễn chính là cái có thể vật chất hoá được tri thức; hiện thực hóa được mọi tư tưởng của con người. Những tri thức mà con người có được cũng bắt nguồn từ chính thực tiễn. Thông qua thực tiễn sẽ cho thấy được chân lý và phủ định được những sai lầm nào đó.
Có nhiều hình thức thực tiễn khác nhau vì vậy mà cũng có nhiều hình thức để kiểm tra chân lý khác nhau. Ví dụ như bằng thực nghiệm khoa học chúng ta có thể áp dụng lý luận xã hội vào việc cải biến xã hội… Tuy nhiên, thực tiễn chính là tiêu chuẩn của chân lý, nó vừa có tính chất tuyệt đối và vừa có tính chất tương đối.
– Tính tuyệt đối được thể hiện như: Thực tiễn chính là tiêu chuẩn mang tính khách quan duy nhất để có thể kiểm tra, khẳng định chân lý và bác bỏ đi những sai lầm.
– Tính tương đối được thể hiện như: Thực tiễn có quá trình vận động, biến đổi cũng như là phát triển. Do đó mà không bao giờ có thể xác nhận hoặc là bác bỏ một cách hoàn toàn một biểu tượng nào đó của con người, dù cho biểu tượng ấy là thế nào đi chăng nữa.
Vì vậy nếu như xem xét thực tiễn trong không gian càng rộng, trong thời gian càng dài và trong chỉnh thể thì càng rõ đâu là chân lý và đâu là sai lầm.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi liên quan đến chân lý là gì. Chân lý đã trở thành kim chỉ nam cho thái độ sống cũng như hành vi của mỗi con người trong cuộc sống. Hy vọng, bạn cũng sẽ tìm được con đường riêng để theo đuổi và bảo vệ chân lý của mình nhé!
