Thiên địch là gì? Ví dụ các loài thiên địch có lợi cho cây trồng

Thiên địch là loài sinh vật cực kỳ quan trọng trong canh tác nông nghiệp thuận tự nhiên. Sử dụng các loài thiên địch để kiểm soát côn trùng gây hại là biện pháp được ứng dụng rất phổ biến vừa giúp bảo vệ cây trồng lại không gây ô nhiễm môi trường. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn khái niệm thiên địch là gì và các loại thiên địch của sâu bệnh mà các nhà vườn nên bảo tồn và phát triển.

Thiên địch là gì?

Thiên địch là những loài chuyên tấn công côn trùng gây hại, có ích đối với nông nghiệp. Chúng thường là những loài săn mồi (ăn thịt), tuyến trùng, gây bệnh, tuyến trùng, ký sinh, bán ký sinh lên côn trùng gây hại, khiến chúng suy yếu, mất khả năng tấn công cây trồng hoặc chết.

Thiên địch có ích đối với nông nghiệp.
Thiên địch có ích đối với nông nghiệp.

Mỗi hệ sinh thái nông nghiệp sẽ có những nhóm thiên địch khác nhau. Chúng đều giữ vai trò quan trọng giúp hạn chế sự phát triển của quần thể dịch hại.

Các loại thiên địch có ích cho cây trồng

Dưới đây là danh sách một số loại thiên địch có ích cho cây trồng mà bạn có thể tham khảo:

Kiến vàng

Kiến vàng được biết đến là một loài thiên địch rất lợi hại của ruộng vườn. Chúng có khả năng khống chế và tiêu diệt nhiều loại sâu bọ gây hại cho cây trồng chẳng hạn như: rầy mềm, rệp sáp, bọ xít, sâu vẽ bùa, sâu ăn lá, sâu đục thân,….

Kiến vàng - loài thiên địch của sâu bọ gây hại cây trồng.
Kiến vàng – loài thiên địch của sâu bọ gây hại cây trồng.

Đặc biệt, kiến vàng còn giúp tiêu diệt rầy chổng cánh – loài côn trùng môi giới truyền bệnh Greening (bệnh vàng lá gân xanh) rất nguy hiểm trên cây có múi.

Bọ rùa thiên địch

Bọ rùa nhóm ăn thịt là loài thiên địch hữu ích, chúng có màu sắc sặc sỡ như đỏ, đỏ cam, cánh bóng và có ít chấm trên thân. Thức ăn yêu thích của chúng là các loài sâu bọ ký sinh như: nhện đỏ, rệp sáp, rệp rừng,….

Ở trong cả giai đoạn ấu trùng và trưởng thành bọ rùa đều có thể ăn thịt những con côn trùng này. Bởi vậy, những khu vườn bị rệp, nhện tấn công sẽ không còn là nỗi lo nếu có sự xuất hiện của loài thiên địch này.

Nhện

Một số loài nhện như nhện lùn, nhện lưới, nhện linh miêu, nhện ăn thịt,… được xem là thiên địch trong vườn bởi chúng ăn rệp, sâu, ruồi giấm và châu chấu. Dù sống trên cạn hay dưới nước thì loài thiên địch này cũng đều giỏi trong việc săn mồi, một con nhện trưởng thành có thể ăn tới 15 con mồi (sâu bọ, côn trùng) mỗi ngày.

Thiên địch nhện.
Thiên địch nhện.

Bọ xít ăn thịt

Một số loài bọ xít trong họ côn trùng Nabidae được xếp vào loài thiên địch. Bởi chúng là côn trùng săn mồi nên ăn các loài côn trùng gây hại trong vườn như: sâu, rệp, rầy, ấu trùng và các loài côn trùng thân mềm,….

Ong ký sinh

Một số loài ong ký sinh là thiên địch có thể kể đến như: ong đen, ong xanh mắt đỏ, ong kén nhỏ. Chúng đẻ trứng vào thân mình của sâu hoặc trứng sâu, sau khi trứng ong phát triển sẽ khiến chủ ký sinh bị chết. Một con ong mỗi ngày có thể đẻ được hàng chục trứng.

 

Bọ ngựa

Bọ ngựa cũng là một loài thiên địch hữu ích trong vườn. Chúng ăn các loại côn trùng như: sâu, ruồi, bướm, bọ cánh cứng, ấu trùng côn trùng,…. Những loài côn trùng khi đã lọt vào tầm ngắm của bọ ngựa thì thường không còn lối về, khả năng thoát thân là rất ít.

Bọ ngựa - loài thiên địch hữu ích trong vườn.
Bọ ngựa – loài thiên địch hữu ích trong vườn.

Chuồn chuồn

Chuồn chuồn cũng được xếp vào nhóm loài thiên địch có lợi cho ruộng vườn. Chúng có thể bắt mồi cả ở trên không và trên cạn, thức ăn yêu thích của chúng là loài côn trùng nhỏ, sâu bọ.

Bọ cánh cứng ba khoang

Bọ cánh cứng ba khoang có tên khoa học Ophionea Nigrofasciata là loài côn trùng thân cứng. Ấu trùng của loài thiên địch này có màu đen bóng, trưởng thành thì có màu nâu đỏ. Bọ cánh cứng ba khoang thường tấn công các ổ sâu cuốn lá và những loại sâu non thuộc bộ cánh vảy. Chúng xuất hiện rất nhiều trong vườn và trên ruộng lúa.

Thiên địch bọ cánh cứng ba khoang.
Thiên địch bọ cánh cứng ba khoang.

Muồm muỗm

Đây là loài côn trùng có bề ngoài khá giống với cào cào hay châu chấu nhưng râu của muồm muỗm thì dài hơn.

Muồm muỗm thường biết đến là loài ăn thực vật nhưng cũng có một số loài thì ăn động vật như: côn trùng, sâu, ốc sên,….

Bọ đuôi kìm

Loài bọ này có màu đen bóng, giữa các đốt bụng có khoang trắng và có điểm trắng đầu đỉnh râu. Bọ đuôi kìm thường sống trên ruộng khô và làm tổ ở dưới mặt đất, trong gốc cây lúa. Chúng chui vào các rãnh sâu đã đục để tìm sâu non, đôi khi thì trèo lên lá để tìm mồi sâu cuốn lá. Chúng có thể ăn từ 20-30 con mồi mỗi ngày.

Kiến ba khoang

Kiến ba khoang hay được biết đến với tên khoa học là Paederus Fuscipes, thân có màu nâu đỏ, có một vạch lớn màu đen chạy ngang giữa lưng tạo thành 1 khoang đen. Kiến ba khoang thường trú ẩn trong đống rơm rạ mục nát ngoài ruộng, bờ cỏ, làm tổ dưới đất và đẻ trứng.

Kiến ba khoang thường xuất hiện tại ruộng lúa, ruộng cây màu. chúng chui vào tổ sâu ăn thịt từng con. Mỗi con kiến có thể ăn trung bình từ 3-5 con sâu non mỗi ngày.

Thiên địch kiến ba khoang.
Thiên địch kiến ba khoang.

Ngoài những ví dụ về thiên địch kể trên, còn có các loài ruồi ký sinh, thiêu thân xanh, ruồi ong giả,… cũng giúp ích trong việc săn bắt, ăn thịt côn trùng có hại.

Để bảo vệ và phát triển các loại thiên địch trong vườn, chủ vườn cần xen canh đa dạng những loại cây trồng; đặc biệt lưu ý không sử dụng các loại thuốc trừ sâu hóa học, hóa chất diệt cỏ, hóa chất bảo vệ thực vật.

Lời Kết

Như vậy, trên đây kienthucmaymoc.com vừa giúp bạn định nghĩa được thiên địch là gì và một số ví dụ về các loài thiên địch có lợi cho cây trồng. Có thể thấy, thiên địch đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng hệ sinh thái, góp phần trong việc quản lý dịch hại, bảo vệ mùa màng cho quá trình canh tác nông nghiệp hữu cơ.

Với sự phát triển của nền nông nghiệp hữu cơ trong tương lai, chắc chắn thiên địch sẽ là một phần không thể thiếu giúp đảm bảo chất lượng nông sản.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *